A

Abandon

ก. สละ ; ละทิ้ง ; ละ ; จาคะ.

Abandonment

น. การสละ ; การละ ; จาคะ ; การบริจาค ; ปหานะ.

Abiding

น. วิหารธรรม.

Absolute truth

น. ความจริงแท้ ; ปรมัตถสัจจะ ;ความจริงสูงสุด.

Accomplishment

น. อิทธิบาท.

Acconpanied by

ก. สหคต.

Adaptability

น. ทำตัวให้เข้ากับผู้อื่นได้ ; สมานัตตตา ; ดัดแปลงตัวเองได้.

Admonition

น. โอวาท ; คำสั่งสอน ; คำสอน.

Adultery

น. ประพฤติผิดในกาม ; กาเมสุมิจฉาจาร.

Aeon

น. กัป ; กัลป์ ; อายุของโลก

Aherence to habits and practices

น. สีลัพพตปรามาส.

Ahimsa

น. อหิงสา ; ไม่เบียดเบียน ; ตรงกับภาษาอังกฤษว่า non-violence ; non-injury.

All-Enlightened One

น. พระสัมมาสัมพุทธเจ้า.

Alms

น. ทานวัตถุ ; ภิกษา ; สิ่งที่พึงให้

Annihilationist

ว. ผู้ถือว่าตายแล้วขาดสูญ ไม่เกิดอีก ; อุจเฉทวาทะ ; อุจเฉททิฐิ.

Arrogance

น. อติมานะ ; ดูหมิ่นผู้อื่น.

Assuming

น. อุปทาน.

Attatchment

น.  ความยึดมั่น ; ความติด ; อุปาทาน ; อภิสมัย.

Attendant

ว. ผู้คอยดูแล ; ผู้อุปฐาก ; ศิษย์.

Attention

น. อุปัฏฐาน ; อุปฐาก ; พยาบาล ; ความเอาใจใส่ ; จิตตะ ; มนสิการะ.

Attentiveness

น. ความเอาใจใ ; สติ ; ความมีสติ.

Atthasila

น. อัฏฐศีล ; ศีล 8.

Audible object

น. สัทกะ หรือ เสียง.

Austerities

น. ตบะ ; การทรมานตัวอย่างเคร่งเครียดแบบฤษี ; พรต.

Avarice

น.  โลภในทรัพย์ ;  อยากเก็บทรัพย์ไว้ ;  ตระหนี่;มัจฉริยะ ;    มัจเฉระ.

Aversion

น. อคติ.

Avoidance

น. งดเว้น ; วิรติ ; วิรัติ ; สังวร.

B

Bad

น. บาป ; เลว.

Banishment

น. บัพพาชนียกรรม

Bases of Mindfulness

น. สติปัฏฐาน ; ที่ตั้งแห่งสติ ; สติในการเรียนรู้.

Bashfulness

น.  ละอาย ; ลัชชา ; หิริ.

Basis of Success

น. อิทธิบาท ; บาทเบื้องแห่งความสำเร็จ ; คุณธรรมที่ให้บรรลุความสำเร็จ.

Becoming

น. ภพ ; กลายเป็น.

Beings

น. สัตว์ทั้งหลาย.

Benevolence

น. บำเพ็ญประโยชน์ ; อัตถจริยา.

Birth-stories

น. เรื่องราวที่พระพุทธเจ้าเสวยพระชาติต่างๆ

Blessed One

น. พระผู้มีพระภาค.

Bodhi

น. โพธิ ; ตรัสรู้.

Bodhisattva

น. พระโพธิสัตว์ ; ท่านผู้จะได้ตรัสรู้.

Bodily

ว. ทางกาย ; กายิกะ

Bowl or alms – bowl

น. บาตร ; เครื่องใส่อาหารประจำตัวของภิกษุสามเณร ; ทานวัตถุ.

Brahmin

น. พราหมณ์.

Buddha

น. พระพุทธเจ้า.

Buddhism

น. พุทธศาสนา.

Buddhist

น. พุทธศาสนิกชน.

Buoyancy

น. ความเบา ; ลหุตา ; เบาบาง.

C

Calmed One

น. พระมุณี

Canker

น. อาสวะ

Canon

น. คัมภีร์ศาสนา ; พระคัมภีร์ ; ปิฎก ; ตะกร้า.

Carelessness

น. ความประมาท ; ปมาทะ ; ความไม่สนใจ.

Carnalities

น. อามิส.

Caste

น. วรรณะ ; ชั้นของบุคคล ; ชนชั้น.

Cause of Suffering

น. เหตุแห่งทุกข์ ; สมุทัย.

Cessation of Suffering

น. ความดับทุกข์ ; ทุกขนิโรธ ; ไม่มีหรือยุติทุกข์.

Character

น. จริต ; นิสสัย ;  ลักษณะ ; ลักษณะท่าทาง.

Charity

น. ทาน ; การให้ทาน ; การอนุเคราะห์ ; จาคะ.

Clairaudience

น. หูทิพย์ ; ทิพยโสต.

Clairvoyance

น. ตาทิพย์ ; ทิพยจักษุ.

Clan

น. วงศ์ ; เผ่าพันธุ์ ; ตระกูล.

Coefficients of consciousness

น. หมายความว่า สังขาร ในขันธ์ 5 เป็นนามธรรม แต่ votition ตรงกับ สังขาร เพราะสังขาร หมายถึง เจตนา , ความจงใจ.

Cognizable

น. อารมณ์ที่รู้ได้ด้วยใจ  ;  ธัมมารมณ์.

Cohesion

น. อาโปธาตุ

Common characteristics

น.สามัญญลักษณะ ; ลักษณะทั่วไปแก่สังขาร เป็นสิ่งที่ปัจจัยปรุงแต่งทั้งปวง  คือ ความไม่เที่ยง ; ทนอยู่ไม่ได้ ; ไม่ใช่ตัวตน.

Compassion

น. กรุณา ; ความคิดที่จะช่วยให้พ้นทุกข์.

Compassionate

ว. ผู้มีใจกรุณา.

Comprehension

น. ความรู้ตัว ; สัมปชัญญะ,  มักเติมคำว่า clear เป็น clear comprehension ; ปริญญา.

Conceit

น. มานะ ; ถือตัว.

Concentration

น. สมาธิ ; เพ่งไปที่จุดใดจุดหนึ่ง.

Concentration – development

น. สมาธิภาวนา ; เจริญสมาธิ ; ทำสมาธิให้เกิดมีขึ้น ; สมถภาวนา.

Concept

น. บัญญัติ.

Conquest

น. ชัย ;  ชัยชนะ ; วิชัย.

Conscious –maintainer

ว.  ผู้ยืนยันว่าตายไปแล้ว ยังมีสัญญา  ; สัญญีวาทะ.

Consciousness

น. ความรู้สึกอารมณ์ ;  วิญญาณ ; รู้สึกในอารมณ์

Consequence

น.  ผล; วิบาก ; ผลลัพธ์.

Contemplation

น. เพ่งพิจารณา ; อนุปัสสนา.

Contemplation  of the body

น. กายานุปัสสนา.

Contempt

น. อติมานะ ;  ดูหมิ่นผู้อื่น ; การดูแคลน.

Contentment

น. สันโดษ ; ความยินดี ด้วยของของตน ; สันตุษฐี.

Conventional

น. สมมติสัจจะ ; ความจริงโดยสมมติขึ้น.

Conversion

น. อาวัตต์  เปลี่ยนศาสนา ; กลับใจ ;

Council

น.ที่ประชุมสังคายนา ; สังคายนา ; สังคิติ

Couplet

น. หมวดสอบ.

Covetousness

น. โลภ ; อภิชฌา.

Craving

น. ตัณหา ; ทะยานอยาก.

Craving  for annihilation

น. วิภวตัณหา ; ความอยาก  ไม่มี ไม่เป็น อยากให้พ้นไปเสีย.

Craving for  existence

น. ความอยากมีอยากเป็น ; มักพูดว่าภวตัณหา.

Craving for sensuality.

น. กามตัณหา ; ทะยานออกในกาม.

Cruety

น. วิหิงสา.

D

Danger

น. อันตราย.

Decay

น. ชรา ; ความแก่ ; ความทรุดโทรม ; ชะตา.

Defilement

น. กิเลส ; เครื่องเศร้าหมอง.

Defilement of action

น. ความเศร้าหมองในการกระทำ ; กรรมกิเลส.

Delusion

น. หลง ; โมหะ.

Despair

น. ความคับแค้นใจ ; อุปายาส ; ความผิดหวัง.

Destinations

น. คติ

Detachment

น. อนุปาทาน  ;  ความไม่ยึดถือ ; ความไม่ยึดมั่นถือมั่น ; วิราคะ.

Development

น. ทำให้เจริญ ; ทำให้เกิดมีขึ้น ; ภาวนา.

Dhamma

น. ธัมมะ เขียนขึ้นตามภาษาบาลี.

Dharma

น. ธรรมะ  เขียนขึ้นในภาษาสันสกฤต.

Disciple

น. สาวก ; ศิษย์.

Discipline

น. ศีล ; วินัย .

Distilled

น. สุรา ; น้ำเมาที่กลั่น ; เหล้า.

Doctrine

น. คำสอน ; อนุศาสนี ; สาสนะ ; ศาสนา ; ปาพจน์.

Donation

น. ทาน ; บริจาค ; ให้ .

Donor

ว. ทายกะ ; ผู้ให้ ; ผู้บริจาค ; ผู้มอง.

Duty

น. กิจ.

E

Ear

น. โสตะ.

Eel-wriggler

ว. อมราวิกเขปิกะ ; ผู้มีความเห็นชัดส่ายเหมือนปลาไหล ไม่กล้ายืนยันอะไรลงไป พูดวกวนกลัวผิดตลอด.

Effort

น. เพียร ; พยายาม ; วิริยะ ; วายามะ.

Elder

น. เถระ.

Endurance

น. อดทน ; ขันติ ; อธิวาสนะ.

Enjoyment

น. เสวย ; บริโภค.

Enlightened One

น. ท่านผู้ตรัสรู้ ; พุทธะ ; พระพุทธเจ้า.

Enlightenment

น. ตรัสรู้ ; โพธิ ; อภิสัมโพธิ.

Equanimity

น. วางเฉย ; อุเบกขา.

Eternaliste

ว. เห็นว่าสิ่งทั้งหลายเป็นของเที่ยงยั่งยืน  ; สัสสตวาทะ ; สัสสตวาที ; ผู้มีสัสสตทิฏิฐิ.

Exalted One

น. พระผู้มีพระภาค (ภควา)

Extensionist

ว. อันตานันติกะ ; มีความเห็นเกี่ยวกับโลก มีที่สุดบ้าง ไม่มีที่สุดบ้าง .

F

Fading of  lust

น. วิราคะ.

Faith

น. ความเชื่อถือ ; ศรัทธา ; พุทธศาสนากล่าวถึง ศรัทธาไว้ที่ใด สอนให้ปัญญามีกำกับในที่นั้นด้วยเสมอมา.

Favourable

น. สัปปายะ

Feeling

น. ความรู้สึก ; หมายถึงเวทนาได้ ;โดยทั่วไป เวทนาใช้ sensation.

Feeling shame

ว. รู้สึกละอาย ; ลัชชี ; ละอาย.

Fermented liquor

น. เมรัย ; น้ำเมาที่หมักหรือดอง ; เหล้า.

Fetter

น. สัญโญชน์ ; สังโยชน์ ; เครื่องผูกคือกิเลส.

Five precepts

น. ปัญจศีล ; เบญจศีล ; ศีล 5.

Forbearance

น. อดทน ; ขันติ.

Forest – dweller.

ว.  อรัญญวาสี ; ผู้อยู่ป่า.

Fortuitous Originist

ว.  อธิจจสมุปปันนิกะ ; มีความเห็นว่าสิ่งต่างๆ เกิดขึ้นเองโดยไม่มีเหตุ ปัจจัยอย่างใด.

Fortuitous talk

น.พูดไร้สาระ ; พูดเหลวไหล ; สัมผัปปลาปะ ; พูดเหลวแหลก.

Freedom

น. วิมุติ

Fruition

น. ผล ; วิบาก .

Full moon, Full moon day.

น.  วันปุณณมี ; วันพระจันทร์เพ็ญ ; วันเพ็ญ ; วันพระจันทร์เต็มดวง ; วันบุณมี.

Full trance

น. อัปปนาสมาธิ ; ฌาน ; เข้าฌาน.

G

Generousity

น. ความเอื้อเฟื้อเผื่อแผ่ ; คิดอนุเคราะห์ ; มีจิตเอื้ออารี ; จาคะ.

Gift.

น. จาคะ ; ทาน ; ทานวัตถุ ; ของขวัญ.

Giving

น. ให้ ; ทาน; ให้ทาน.

god

น. เทวดา.

Grateful.

ว. กตัญญู ; ผู้รู้คุณที่ผู้อื่นทำไว้ ; กตัญญุ.

Gratefulness

น. กตัญญู ; กตัญญูตา ;  ความรู้คุณที่ผู้อื่นทำไว้ ; กตัญญูกตเวที.

Gratitude

น. กตัญญู ; กตัญญุตา ; ความรู้คุณที่ผู้อื่นทำไว้.

Great renunciation

น.มหาภิเนษกรมณ์ ; ออกเพื่อคุณอันยิ่งใหญ่ ; เสด็จออกผนวช ; การละทิ้งที่ยิ่งใหญ่.

Greed

น. โลภะ ; อิจฉา ;ความอยากได้ ; อิจฉาไม่ใช่ความริษยา.

Greediness

น. มหิจฉตา ; ปรารถนามาก ; โลภมาก ; อยากใหญ่.

Greedy

ว. ผู้ลโมบ ; ผู้ที่โลภ ; คนโลภ.

Grief

น. ความเศร้า ; ความโศก ; โสกะ ; โทมนัส.

H

Happiness

น. สุขา.

Harsh speech

น. พูดคำหยาบ ; ผรุสวาจา.

Hatred

น. โกรธ ; เกลียด ; โกธ ; โทสะ.

Hereafter.

น. ปรโลก ; โลกหน้า.

Higher knowledge

น. อภิญญา ; ความรู้ยิ่ง ; ความรู้ชั้นสูง ; อภิปัญญา

Hindrance

น. นิวรณ์หรือนีวรณ์ ;ธรรมอันกันจิตมิบรรลุซึ่งความดี.

Homeless life

น.  อนาคาริยะ ; พรหมจรรย์ ; ชีวิตนักบวช ; การครองชีวิตแบบไม่มีครอบครัวออกบวช ; ชีวิตอนาคาริก.

Householder

ว. ผู้ครองเรือน ; คฤหบดี ; คฤหัสถ์.

Human being

น. มนุษย์ ; สิ่งมีชีวิต .

Humility

น. ความอ่อนน้อม ; ความถ่อมตน.

Hymn

น. คาถา ; คีตะ ; บทสวด ; บทสรรเสริญ ; บทที่ร้องในโบสถ์.

I

Ignorance

น. อวิชชา ; ความไม่รู้ ; ได้แก่ความไม่รู้ ในอริยสัจจ์ทั้ง 4

Impermanence

น. ความไม่ยั่งยืน ; ความไม่เที่ยง ; อนิจจตา ; อนิจจัง.

Impermanent

ว.  ไม่เที่ยง ; อนิจจัง ; อนิจจะ.

Infinity of space

น. อากาสามัญอายตนะ.

Inner sphere of sense

น. อายตนะภายใน ; (อัชฌัตติกายตนะ).

Insight

น. ญาณ ; ปัญญา (วิปัสสนา).

Insight – development

น. วิปัสสนาภาวนา  ; ทำปัญญาเห็นแจ้งให้เกิดมีขึ้น.

Intoxicant

น. น้ำเมา ; มัชชะ ; เหล้า.

Intoxicant of passion

น. อาสวะ ; (กิเลสที่ดองสันดาน) กิเลสที่ทำให้มัวเมา.

Introspection

น.ความเห็น (ภายใน) ; วิปัสสนา.

Investigation

น. สอบสวน ; พิจารณา ; วิมังสา ; วิจารก็ได้.

Invitation

น. นิมนต์ ; อาราธนา.

J

Jealousy

น. อิสสา ; ความริษยา.

Joy

โสมนัส ; ความดีใจ ; ปิติ ; ความอิ่มใจ ; มุทิตา. รติ ; ความยินดี ; ความพลอยยินดี, คำนี้เติมคำข้างหน้า คือ Sympathetic joy.

K

Kamma

น. กัมม์ ; การกระทำ ; กรรม.

Karma

น. กรรม ; การกระทำ ; กัมม์

karmically  acquired

ก. อุปาทินนะ

Killing

น. ฆ่าสัตว์ ; ปาณาติบาต.

Kind speech

น. ถ้อยคำอ่อนหวาน ; ปิยวาจา ; บางทีพูดว่า kindly speech.

Kindness

น.ความกรุณา ; การุญ ; การมีน้ำใจ.

Kindney

น.วักกะ (ไต).

Kin

น. ญาติ ; ญาติโกโหติกา.

Knowable

ว. เญยยะ ; ญาตัพพะ ; ควรรู้ ; อันบุคคลพึงรู้ได้ ; ไญย.

Knowledge

น. วิชชา ; ญาณ ; ความรู้ก็ได้.

L

Laity

น. คฤหัสถ์ ;  ผู้ครองเรือน ; พวก ; ชาวบ้าน.

Lamentation

น. รำคาญ ; ปริเทวะ ;

Latent bias, latent defilement

น. กิเลสที่ซ่อนเร้น ; อนุสัย ; กิเลสซ่อนอยู่.

Law

น. พระธรรม ; ธรรม.

Lay devotee

น. อุบาสก.

Lay disciple

น. คฤหัสถ์ ; สาวก.

Lay-man.

น. คิหิ ; คฤหัสถ์ ; อุบาสก ; ผู้ครองเรือน .

Leader

ว. นายก ; ผู้นำ ; ผู้ชี้นำ.

Lightness

น. ความเบา ; ลหุตา ; เบา.

Livelihood

น. อาชีวะ ; ประกอบอาชีพ.

Loathsomeness

น. ความเป็นของน่าเกลียด ; ปฏิกูลแก่สายตา.

Longing

น. ความอยากได้ ; อิจฉา ; ความโลภ.

Loving  kindness

น. เมตตา ; ไมตรีจิตคิดให้มีความสุข ; เมตตาธรรม.

Lunar calendar

น. ปฏิทินจันทรคติ ; ปฏิทินคิดตามโคจรของดวงจันทร์.

Lunar month.

น. เดือนทางจันทรคติ ;  เดือนคิดตามโคจรของดวงจันทร์.

M

Magical powers

น. อิทธิปาฏิหาริย์

Mahayana

น.มหายาน ยานใหญ่ , เป็นชื่อนิกายใหญ่แห่งพระพุทธศาสนา คู่กันกับเถรวาท.

Material qualities

น. ลักษณะที่เนื่องด้วยวัตถุ ; รูป.

Material worship

น.อามิสบูชา; บูชาด้วยวัตถุ .

Matricide

น. มาตุฆาต ; ฆ่ามารดาหรือแม่.

Meditation

น. เพ่ง ; ฌาน ; การเข้าฌาน.

Mental activities

น. เจตสิก ; ธรรมะเกิดคู่กับจิต.

Mentally

ว. ทางจิต ; เจตสิก ; จิตใจ .

Merit

น. บุญ ; กุศล ; การทำบุญ.

Meritorious action

น. กุศลกรรม ; กระทำที่เป็นบุญกุศล ; ทำบุญ.

Message

น. ข่าว ; ศาสนา ;  คำสอน ; สาส์น ; ข่าวคราว.

Middle Way

น. ทางสายกลาง ; มัชฌิมาปฏิปทา.

Mindfulness

น. ความระลึกได้ ; สติ ; ระลึกในใจ.

Monastic life

น. ชีวิตในวัด ; ชีวิตพรหมจรรย์ ; ครองชีพแบบนักบวช ; ชีวิตบวช.

Morality

น. ศีล .

Mundane

ว. โลกิยะ ; เนื่องด้วยโลก ; เกี่ยวกับโลกย์.

My –making

น. มมังการ.

N

Name

น. นาม.

Niggardness

น. ตระหนี่ ; มัจฉริยะ.

Noble

ว. ประเสริฐ ; อริยะ; ชั้นสูง ; ชั้นดี.

Noble Eightfold Path.

น. อริยมรรคมีองค์ 8 ;  อารยาษฏางคิกมรรค ; มรรคมีองค์ 8 อันประเสริฐ ; มรรคอันเลิศ.

Noble Truth.

น.อริยสัจจ์ ; ความจริงอันประเสริฐ  ; ความอริยแท้.

Noble wealth

น.ทรัพย์อันประเสริฐ ; อริยทรัพย์ ; ทรัพย์อันอริยะ.

Non – returner

ว. ผู้ไม่กลับมา ; อนาคามี.

Non – soul

ว. อนัตตา ; ไม่ใช่ตัวตน ;  ไม่ปรากฏว่าเป็นตัวตน.

Non – violence

น. อหิงสา ; ความไม่เบียดเบียน. 

Novice

น. สามเณร ; สมณุทเทส ; เณร.

O

Object

น. อารมณ์ที่เห็นได้ ; รูปารมณ์ ; อารมณ์ที่มอง.

Oblation

น. พลีกรรม ; พลี ; ยัญญ์ ; บูชายัญญ์.

Obstinacy

น. ความดื้อด้าน ; ถัมภะ ; ความกระด้าง ; ความดื้อ.

Odorous object

น อารมณ์ที่ผ่านมาทางจมูก ; คันธารมณ์ ; กลิ่น ; กลิ่นอาย.

Odour

น. กลิ่น ; คันธะ ; กลิ่นอาย.

Old age

น. อายุมาก ; ชรา ; ชรตะ.

Omen

น.บุพพนิมิต ; นิมิต ; ลาง ; ความฝัน.

Omni – scient

ว. สัพพัญญู ; สรรเพชญ์ ; ผู้รู้สิ่งทั้งปวง ; สัพพวิทู  ; รู้ทุกสิ่ง.

Omniscience

น. สัพพัญญุตา ; ความเป็นผู้รู้สิ่งทั้งปวง ; สรรเพชญดาญาณ ; รู้ทุกอย่าง.

Onepointedness

น. ความมีอารมณ์เป็นหนึ่ง ; เอกัคคตา.

Order

น. พระสงฆ์ ; สงฆ์.

Outer sphere of sense

น. อายตนะภายนอก ; (พาหิรายตนะ)

P

Pain

น. ทุกข์.

Pansil

น. ศีล 5 เป็นคำอังกฤษที่มีมาใช้ในผู้นับถือพระพุทธศาสนา ได้เพี้ยนจาก ปัญจศีล  Panchasila , Pancasila,

Parinirvana

น. ปรินิรวาณะ ; ปรินิพพาน (นิพพาน).

Partiality

น. ความลำเอียง  ; อคติ ; ฉันทาคติ.

Passing away

น. ตาย ; มรณะ ; กาลกิริยา ; ถึงแก่กรรม.

Path

น. มรรค ; ทาง

Patience

น. อดทน ; ขันติ ; ขมะ.

Patricide

น. ปิตุฆาต ; การฆ่าบิดา หรือพ่อ.

Peace

น. ความสงบ ; สันติ ; อุปสมะ.

Perception

น. สัญญา ; จำได้หมายรู้ ; (ความกำหนดหมาย)

Perplexity

น. วิจิกิจฉา ; (ความลังเลสงสัย)

Precept

น. ศีล ;  ข้อห้าม ; ข้อกำหนด  ; สิกขาบท.

Preceptor

น. อุปัขฌายะ ; อาจารย์ ; อุปัชณา.

Preference

น. (ความ)ชอบใจ ; (ความ)พอใจ ; ฉันทะ.

Prejudice

น. ความลำเอียง ; อคติ

Preliminary duties

น. บุพกิจ

Previous benefactor

น. บุพพการี  ว. ผู้ทำอุปการะในกาลก่อน.

Pure –Land sect

น. นิกายสุขาวดี ; เป็นนิกายวิสุทธิภูมิ ของมหายาน.

Purity

น. ความบริสุทธิ์ ; วิสุทธิ ; ปาริสุทธิ.

Q

Quadrangle

น. (จัตุรัส)  สี่เหลี่ยม ; สี่มุม .

Quadruped

น. สัตว์จตุบท ; สัตว์สี่เท้า ; จตุบท.

Quadruped

น. สัตว์จตุบท

Quality

น. คุณ ; ลักษณะ ; คุณลักษณะ.

Quantity

น.ปริมาณ ; จำนวน.

Quarrel

น. วิวาท ; ภัณฑนะ ; การทะเลาะกัน ;กลหะ.

Quiet

ว. สงบ ; สงัด ; วิวิตตะ  .

R

Rebirth

น. เกิดอีก ; ตายแล้วเกิด ; ปุณภพ.

Recipient

น.  ปฏิคาหก ; (ว.ผู้รับใช้)

Recluse

น. สมณะ ; ผู้สงบ ; ผู้มีใจสงบ.

Rehearsal

น. สังคีติ ; สังคายนา ;  สวดซักซ้อมท่องจำพระพุทธพจน์ (ที่ได้เรียบร้อยแล้ว) สังคายนามักใช้คำว่า council  คือ การประชุม เป็นการเพ่งเนื้อความ ถ้ามีการนับครั้ง the first Council , Second Council สังคายนา ครั้งที่ 1 ครั้งที่ 2 ดังนี้เป็นต้น

Rehearsing

น. สังคีต ; สวดซักซ้อม ; สังคายนา.

Relics of the Buddha

น. พระสารีริกธาตุของพระพุทธเจ้า ; พระอัฏฐิธาตุของพระพุทธเจ้า ; พระธาตุ.

Renunciation

น. เนกขัมมะ ;  ออกบวช; อภิเนษกรมณ์ ; การสละละทิ้ง .

Repening

น. วิบาก.

Resort

น.  โคจร.

Restraint

น. สังวระ ; ความสำรวมระวัง ; สังวร.

Reverence

น. อปจายนะ ; อ่อนน้อม ;  คารวะ.

Right Concentration

น. สัมมากัมมันตะ กระทำชอบ.

Right Effort

น. สัมมาวายามะ ; พยายามชอบ ;  เพียรชอบ.

Right Meams of Livelihood

น. สัมมาอาชีวะ ; เลี้ยงชีพชอบ.

Right Meditation

น. สัมมาสมาธิ.

Right Mindfulness

น. สัมมาสติ ; ระลึกชอบ.

Right Motives

น. สัมมาสังกัปปะ ; ความดำริชอบ.

Right Speech

น. สัมมาวาจา ; เจรจาชอบ.

Right Understanding 

น. หมายถึง สัมมาทิฏฐิ หรือสัมมาทิฐิ.

Right View, Understanding

น. สัมมาทิฏฐิ ; ความเห็นชอบ.

S

Salvation

น. หลุดพ้น ; วิมุติ ; หรือวิมตติ.

Sangha

น. สงฆ์ ; พระสงฆ์ ; คณะสงฆ์.

Sapid object

น. รส ; สิ่งที่ลิ้มได้ด้วยลิ้น ; รสารมณ์

School

น. นิกาย(ศาสนา)

Scripture

น. ปิฎก ; คัมภีร์ ; ภาษาอังกฤษเป็นไวพจน์ของ Canon.

Sect

น. นิกายศาสนา ; นิกาย.

Self – possession

น. ความรู้ตัว ; สัมปชัญญะ ; การเป็นเจ้าของตัวเอง.

Self –mortification

น. ทรมานตนให้ลำบาก ; อัตตกิลมถานุโยค.

Semi – eternalist

ว. บางพวกเที่ยง บางพวกไม่เที่ยง ; เอกัจจสัสสติกะ เอกัจจอสัสสติกะ.

Sensation

น. เวทนา ;  ความรู้สึกสุขทุกข์ ไม่ทุกข์ไม่สุข.

Sensual indulgence

น. ความละเลิงในกาม ; กามสุขัลลิกานุโยค ; เวทนา.

Sensual lust

น. กามคุณ ; กำหนัดในกาม ; กามราคะ.

Sensual pleasure

น. พอใจในกาม ; กามฉันท์.

Sensual sphere

น. กามภูมิ ; ขอบเขตที่ยังเนื่องด้วยกาม ; กามสุข ; กามคุณ.

Sentient being

น. สิ่งมีชีวิต(ที่มีความรู้สึก) ; สัตว์.

Serch of truth

น. ธัมมวิจยะ.

Service

น. เวยยาวัจจะ ; ช่วยขวนขวายในกิจธุระของผู้อื่น ; รับใช้.

Shame

น. (ความ)ละอาย ; ลัชชา ; หิริ.

Signs of being

น. (เครื่องหมายของความมีความเป็น)  สามัญญลักษณะ ; ไตรลักษณ์.

Slandering

น. พูดส่อเสียด ; ปิสุณาวาจา ; เปสุญวาท.

Sloth

น. ถีนะ ; ความหดหู่ .

Smirching

น. มักขะ.

Solid element

น. ธาตุที่แข้นแข็ง ; ปฐวีธาตุ ธาตุดิน.

Soul

น. อัตตา ; อาตมัน ;  ตัวตน ; ชีวะ .

Soulless

น. ไม่มีตัวตน ; อนัตตา.

Stealing

น. ลักทรัพย์; อทินนาทาน.

Sthavira

น. สถวีระ ; เถร ภาษาสันสกฤต มหายานชอบใช้กัน.

Straightness

น. (ความตรง) ความซื่อตรง ; อาชชวะ ; อุชุตา ; ความตรงไปตรงมา.

Stream-enterer

ว. ผู้เข้าสู่กระแสธรรม ; พระโสดาบันบุคคล .

Stream-winner, Stream-entrant

ว. ผู้เอาชนะ ได้รับกระแสธรรม ; พระโสดาบันบุคคล ; โสดาบัน.

Suffering

น. ทุกข์ (ความไม่สบายกาย และไม่สบายใจ)

Suicide

น. อัตตวินิบาต ; ฆ่าตัวเอง.

Supramundane, Superamundane

ว.   โลกุตตระ ; ธรรมอันข้ามพ้นจากโลก ; Ultramundane หมายถึง โลกุตตระ.

Supreme dwellings

น. พรหมวิหาร.

Sympathetic Joy

น. มุทิตา ; ความพลอยยินดีในเมื่อผู้อื่นได้ดี.

T

Tangible object

น. สิ่งอารมณ์ที่ถูกต้องได้ ; โผฏฐัพพะ ; โผฏฐพพารมย์.

Tathagata

น. พระคถาคต อาจเขียนเป็น Tahtagata.

Theravada

น. เถรวาท ; นิกายพระพุทธศาสนาดั้งเดิมใน  ไทย, พม่า, ลังกา, ลาว,  กัมพูชา.

Touchable object

น.  อารมณ์ที่ถูกต้องสัมผัส (อารมณ์ที่สัมผัสได้) ; โผฏฐัพพะ.

Training

น. สิกขา

Tranquility

น. ความสงบระงับ ; สมถะ ; (ปัสสัทธิ)

Transcendental

ว. โลกุตตระ ; ก้าวข้ามพ้นจากโลก.

Triple Gem

น. พระไตรรัตน์ ; พระรัตนตรัย ; แก้ว 3 ประการ , รัตนตรัย.

U

Ultramundane

น. โลกุตตระ .

Unchastity

น. กาเมสุมิจฉาจาระ ; ประพฤติผิดในกาม.

Unconscious-maintainer

ว. อสัญญีวาทะ (ผู้มีความเห็นว่าตายแล้ว จะไม่มีสัญญาหรือความรู้อะไรอีก)

Unprofitable

น. อกุศล

Unsatisfied

ว. อติตตะ ; ไม่อิ่ม ; ไม่พอใจ ; ไม่พึงใจ.

Unsurpassed

ว. อันยอดเยี่ยม ; ไม่มีใครเสมอ ; อนุตตระ ; อสทิสะ ; ยิ่งใหญ่ที่สุด

V

Verbal action

น. วจีกรรม ; กระทำทางวาจา.

Vesak

น. วิสาขบูชา อินเดียและลังกานิยมใช้ศัพท์นี้  บางทีพูดว่า Vesakha Puja.

Vices

น. กรรมกิเลส.

Victory

น. ชัย ; ชัยชนะ ; วิชัย.

Village – dweller, town dweller

ว. คามวาสี ;  ผู้อยู่ใกล้หมู่บ้าน.

Visible object

น. รูป ; สิ่งที่เห็นได้ด้วยตา

Visual  object

น. สิ่งที่เห็นได้ ; รูปารมณ์ (อารมณ์คือรูป)

Volition

น. เจตนา ; สังขาร ดังที่เป็นนามธรรม

Volitional activities

น. บัญญัติขึ้นใช้เพื่อกล่าวถึง เจตสิก คือ ธรรมะที่เกิดขึ้นเนื่องด้วยจิต ; สังขาร.

W

Wanderer

ว. ผู้ท่องเที่ยวไป . น. ปริพพาชก ; นักบวช ; ผู้จาริก.

Wandering ascetic

น. (นักพรต) ผู้ท่องเที่ยว ; ปริพพาชก.

Way

น. มรรค ; ทาง

Way – farer

น.  ผู้เดินทาง ; บางคนใช้หมายถึง ตถาคต.

Wesak

น. เพี้ยนมาจากคำว่า Vesakha เวสาขะ ; เดือนเวสาขะ ; ตรงกับเดือน 6 ของไทย ; วิสาขบูชา.

Wheel of Life

น. วงล้อแห่งการมีชีวิต ; สังสาร ; สังสารวัฏ (วงกลมแห่งการเวียนว่ายตายเกิด)

Wheel of the Law, Doctrine

น. ธรรมจักร ; วงล้อแห่งพระธรรม.

Wisdom

น. ปัญญา ; ญาณ.

Worldling

น.  ปุถุชน.

Y

Year

น. วัสสะ ; สังวัจฉระ ; ปี ; ขวบปี.

Yearning

น. อาสา (ใฝ่หา)

Yellow Robe

น. กาสาวพัสตร์  กาสาวพัสตร์ใช้ผ้าสีเหลือง แต่เป็นสีน้ำฝาดของเปลือกไม้หรือแก่นขนุนเป็นสีคล้ำปนเหลืองเล็กน้อย.

Yoke

น. ยุคะ ; ธุระ ; แอก ; ภาระ.

Youth

น. โยพพนะ ; ความเป็นหนุ่มเป็นสาว ; คนอายุน้อย ; ยุวชน ;เยาวชน .

Z

Zeal

น. อัปปมาต ; ฉันทะ.